Engineers' Day 2024 : ఈరోజు ఇంజనీర్స్ డే..మోక్షగుండం విశ్వేశ్వరయ్య విశేష కృషికి సాక్షాలివే

Engineers' Day 2024 : డాక్టర్ మోక్షగుండం విశ్వేశ్వరయ్య..ఓ సామాన్య కుటుంబంలో జన్మించి..ఎన్నో పోరాటాలను అధిగమించి ఇంజనీరింగ్ రంగంలో చరిత్ర సృష్టించిన గొప్ప వ్యక్తి. భారతదేశ అత్యున్నత పురస్కారం భారతరత్న అందుకున్నారు. ఆయన జన్మదినమైన ఈరోజు ఆయన పేరు మీద ఇంజనీర్స్ డే జరుపుకుంటున్నారు. డాక్టర్ మోక్షగుండం విశ్వేశ్వరయ్య 1861 సెప్టెంబర్ 15న మైసూరులోని కోలార్ జిల్లాలో ఒక ఆయుర్వేద వైద్యుని కుటుంబంలో జన్మించారు. విశ్వేశ్వరయ్య తండ్రి శ్రీనివాస్ శాస్త్రి వైద్యుడే కాదు సంస్కృతంలో పండితుడు కూడా. దేశానికి ఎం. విశ్వేశ్వరయ్య చేసిన గొప్ప కృషికి కృతజ్ఞతలు తెలుపుతూ, భారత ప్రభుత్వం 1968లో ఆయన జన్మదినాన్ని ఇంజనీర్స్ డేగా జరుపుకోవాలని ప్రకటించింది. ఇంజినీరింగ్‌ను కొత్త శిఖరాలకు తీసుకెళ్లిన ఎం. విశ్వేశ్వరయ్య గురించిన 15 ఆసక్తికరమైన విషయాలను ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం.

1. ఎం విశ్వేశ్వరయ్య ఒక సాధారణ కుటుంబంలో జన్మించారు. ఆయన 12 సంవత్సరాల వయస్సులో అతని తండ్రి మరణించాడు. ఎన్నో కష్టాలను ఎదుర్కొంటూ పాఠశాల విద్యను పూర్తి చేశారు. తర్వాత అనేక పాఠశాలలను కూడా స్థాపించారు.

2. తన చదువు కష్టాల్లో ఉన్నప్పటికీ, పాలిటెక్నిక్ కాలేజీకి లక్ష రూపాయలకు పైగా విరాళం ఇచ్చిన సందర్భం వచ్చింది.

3. 1909లో మైసూర్ రాష్ట్రానికి చీఫ్ ఇంజనీర్ పదవిని ఇచ్చారు.

4. హైదరాబాద్ నగర నీటిపారుదల వ్యవస్థను మెరుగుపరచడం ఒక సవాలు. దీని కోసం, అతను స్టీల్ డోర్ ద్వారా ఆటోమేటిక్ బ్లాక్ సిస్టమ్‌ను కనిపెట్టారు. నీటి ప్రవాహాన్ని ఆపేందుకు మార్గం చూపించారు. నేడు ఈ వ్యవస్థను ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉపయోగిస్తారు.

5. విశ్వేశ్వరయ్య మూసా, ఇసా అనే రెండు నదుల నీటికి ఆనకట్ట వేయడానికి కూడా ఒక ప్రణాళికను సిద్ధం చేశారు. దీని తర్వాత మైసూర్ చీఫ్ ఇంజనీర్‌గా నియమితులయ్యారు.

6. విశాఖపట్నం ఓడరేవును సముద్రపు కోత నుండి రక్షించే వ్యవస్థను అభివృద్ధి చేయడంలో ఆయన ముఖ్యమైన పాత్ర పోషించారు. మైసూర్‌లోని కృష్ణ రాజ సాగర్ (కెఆర్‌ఎస్) డ్యామ్ నిర్మాణంలో ఆయన చీఫ్ ఇంజనీర్.

7. 1912 నుండి 1918 వరకు, M. విశ్వేశ్వరయ్య మైసూర్ దివాన్.

8. రష్యా 1928లో మొదటిసారిగా పంచవర్ష ప్రణాళికను సిద్ధం చేసింది. అయితే విశ్వేశ్వరయ్య దానిని ఎనిమిదేళ్ల ముందు 1920లో తన 'రీకన్‌స్ట్రక్షింగ్ ఇండియా' పుస్తకంలో చర్చించారు.

9. మైసూర్ రాష్ట్రంలో ఆటోమొబైల్, ఎయిర్‌క్రాఫ్ట్ ఫ్యాక్టరీ ఉండాలనేది ఎం విశ్వేశ్వరయ్య కల. ఇందుకోసం 1935 నుంచి ప్రయత్నాలు ప్రారంభించారు. అతని ప్రయత్నాల ద్వారానే బెంగుళూరులో హిందూస్థాన్ ఎయిర్‌క్రాఫ్ట్ ఫ్యాక్టరీ (ప్రస్తుతం హిందుస్థాన్ ఏరోనాటిక్స్) ప్రీమియర్ ఆటోమొబైల్ ఫ్యాక్టరీ స్థాపించారు.

10. ఆయనను "ఆధునిక మైసూర్ రాష్ట్ర పితామహుడు" అని పిలుస్తారు.

11. M విశ్వేశ్వరయ్య 1955లో భారతదేశ అత్యున్నత పురస్కారం భారతరత్న అందుకున్నారు.

12. బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం కూడా ఆయనను 'సర్' బిరుదుతో సత్కరించింది. అందుకే ఆయన్ను సర్ ఎం. విశ్వేశ్వరయ్య అని కూడా పిలుస్తారు.

13. M విశ్వేశ్వరయ్య భారతదేశంతో సహా ప్రపంచం నలుమూలల నుండి గౌరవాలు, గౌరవ డాక్టరేట్ డిగ్రీలను పొందారు. భారతదేశంలోని 8 విశ్వవిద్యాలయాలు ఆయనకు గౌరవ డాక్టరేట్ డిగ్రీలను ప్రదానం చేశాయి.

14. విశ్వేశ్వరయ్య బిగుతైన బట్టలు వేసుకునేవారు. ప్రసంగం చేసే ముందు, అతను దాని కోసం పూర్తిగా సిద్ధం అయ్యే వారు. తరచుగా ప్రసంగాన్ని వ్రాసి టైప్ చేసేశారు.

15. అతను 14 ఏప్రిల్ 1962 న 101 సంవత్సరాల వయస్సులో మరణించాడు. భౌతికంగా మన మధ్యలో లేకున్నా సర్ డాక్టర్ మోక్షగుండం విశ్వేశ్వరయ్య చేసిన సేవలు నేటీకి సజీవ సాక్ష్యాలుగా మిగిలే ఉన్నాయి.